Bilindiği üzere işsizlik maaşı işsiz kalan sigortalılara 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında belli başlı şartları taşımaları halinde verilen bir ödenektir. İşsizlik maaşı Kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılır.
Peki Kimler İşsizlik Maaşı Kapsamındadır?
İşsizlik Maaşı hak kazanma koşullarına bakılacak olursak;
– 4857 sayılı İş Kanununun 17. maddesinde belirtilen bildirim önellerine uygun olarak iş sözleşmesi işveren tarafından sona erdirilmiş olanlar,
– Hizmet akdi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin 4857 sayılı İş Kanununu 24. maddesinin ahlak ve iyi niyet kuralları, zorlayıcı nedenler ve sağlık nedenleriyle sigortalı tarafından feshedilmiş olanlar,
– İş Sözleşmesi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesinin sağlık ve zorlayıcı nedenlerle işveren tarafından feshedilmiş olanlar,
– İş Sözleşmesinin belirli süreli olması halinde, bu sürenin bitimi nedeniyle işsiz kalmış olanlar,
– İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapatılması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olanlar işsizlik maaşından faydalanabilmektedir.
Peki İşsizlik Maaşından Yararlanma Koşulları Nelerdir?
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
Esnaf İşsizlik Maaşı Alabilir mi?
Esnaflar 4447 sayılı Kanun kapsamında işsizlik ödeneği alamazlar. Fakat bağımsız çalışan esnaflar için 6824 sayılı Kanun ile Esnaf Ahilik Sandığı kurulmuştur. Esnaf Ahilik Sandığı 01.01.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kurulmuştur ancak yürürlük tarihi 01.01.2020’ye ertelenmiştir.
Bilindiği üzere İşsizlik Sigortası Fonunun işçilere iş bulma işsizlik ödeneği verme gibi işlevleri vardır. Esnaf Ahilik Fonunun da esnaflara iş bulma, ödenek verme gibi işlevleri olacaktır.
Esnaf Ahilik Sandığı primi sigortalının prime esas günlük kazancından %2 oranında alınacaktır. Bunun haricinde esnaftan, %1 tutarında da devlet payı alınacaktır. Hesaplanacak günlük prim tutarı, prime esas günlük kazanç alt sınırının iki katı üzerinden hesaplanan tutardan fazla olmayacaktır. Ödenen primlerin iadesi mümkün değildir.
Esnaf Ahilik Ödeneğinden Kimler Faydalanabilir?
steğe bağlı Bağ-Kur sigortalıları, 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler, köy ve mahalle muhtarları ile tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere; Esnaf Ahilik Sandığı kapsamında Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı sayılıyor.
- İsteğe bağlı BAĞ-KUR sigortalıları,
- At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler,
- Köy ve mahalle muhtarları,
- Tanımsal faaliyette bulunanlar (BAĞ-KUR’lular)
- 5510 sayılı kanun 4/b sigortalılığı kapsamında hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar, (Şirket ortakları, kendi adına bağımsız çalışanlar) kanunen belirlenmiş şartları taşımak kaydıyla bu ödenekten faydalanabilecektir.
Kısacası Esnaf Ahilik Sandığı sigortası zorunludur. Fakat tüm BAĞ-KUR’lular için böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Esnaf Ahilik Sandığından Yararlanma Koşulları Nelerdir?
Tıpkı işsizlik ödeneği gibi Esnaf Ahilik Sandığı da sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olan esnaflara verilecektir. Bunun haricinde son üç yıl içinde;
a) 600 gün faaliyet gösteren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 180 gün,
b) 900 gün faaliyet gösteren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 240 gün,
c) 1080 gün faaliyet gösteren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 300 gün,
süre ile Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecektir.
Esnaf Ahilik Sandığı Ödeneği Ne Kadar?
Günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama kazancının %40’ı tutarındadır. Bu şekilde hesaplanan Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği miktarı, 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine göre belirlenen aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyecektir.
Sonuç
Esnaflar da sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olmaları ve son 3 yıl içerisinde;
600 gün faaliyet göstermeleri, Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olmaları koşulu ile 180 gün,
900 gün faaliyet göstermeleri, Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olmaları koşulu ile 240 gün,
1080 gün faaliyet göstermeleri, Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olmaları koşulu ile 300 gün, işsizlik maaşına benzer şekilde Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği alabilecektir. Fakat bu uygulamanın yürürlük tarihi 01.01.2020’ye ertelenmiştir. Dolayısıyla 1 Ocak 2020’den itibaren esnaflar da ahilik sandığına prim ödemeye başlayacak ve takip eden süreçte de işsizlik maaşı alabileceklerdir.
