Yeni yılda uygulanacak asgari ücretin brüt 2.558,40 TL olarak belirlenmesi, çalışma hayatındaki bütün parametreleri değiştirdi.
Yeni asgari ücret, işsizlik maaşının taban ve tavan rakamlarını da yukarı çekti. Buna göre 805 TL olan en düşük işsizlik maaşı 1015 TL’ye; 1611 TL olan en yüksek işsizlik maaşı ise 2031 TL’ye yükselecek.
Peki bu değişiklik, hali hazırda işsizlik maaşı almakta olanları etkileyecek mi?
Örneğin 10 aylık işsizlik maaşına hak kazanan ve bunu 2 ayını alan bir kişi, yeni yılda alacağı işsizlik maaşını zamlı mı alacak?
Bu sorunun cevabına geçmeden önce, işsizlik maaşının nasıl hesaplandığına bakmamız gerekmektedir.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir.
Hali hazırda işsizlik maaşı almakta olan kişilerin son 4 aydaki brüt kazancı değişmeyecektir. Bu nedenle üst limite takılmayanların işsizlik maaşı aynı olacaktır. Ancak “brüt asgari ücretin yüzde 80’ini” kuralı nedeniyle üst limite takılan kişilerin işsizlik maaşı artacaktır. Zira brüt asgari ücret yüzde 80’i 1623 liradan 2046 liraya yükseldi. Özetle; üst limite takılmayanların işsizlik maaşı yeni yılda aynı kalırken üst limite takılanların işsizlik maaşı artacak.
İŞSİZLİK MAAŞINDAN YARARLANMANIN ŞARTLARI NELERDİR?
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR HANGİ HİZMETLERDEN FAYDALANIR?
- İşsizlik Ödeneği
- Genel Sağlık Sigortası Primleri
- Yeni bir iş bulma
- Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi
İŞSİZLİK MAAŞININ SÜRESİ NE KADARDIR?
Kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ HESABI NASIL YAPILIR?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
2019 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı
Son 4 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması | Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı (Son 4 Aylık Ort. Kazancın %40’ı) | Damga Vergisi | Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı | |
Son 4 Ay Asgari Ücretle Çalışan | 2558,40 | 1023,36 | 7,77 | 1015,59 |
Son 4 Ay 3.500 TL ile Çalışan | 3500,00 | 1400,00 | 10,63 | 1389,37 |
Son 4 Ay 5.000 TL ile Çalışan | 5000,00 | 2000,00 | 15,18 | 1984,82 |
Son 4 Ay 7.000 TL ile Çalışan | 7000,00 | 2046,72(*) | 15,53 | 2031,19 |
(*) Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır.
İŞSİZLİK MAAŞINDAN HANGİ KESİNTİLER YAPILABİLİR?
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir. Nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL ÖDENİR?
İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir. Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTT şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.
İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANIR MI?
İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik ödeneği ödenen günler için, ilgililer adına genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılmaktadır. Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
Sadece genel sağlık sigortası primleri yatırıldığı için işsizlik maaşı alınan süre, emeklilik yönünden dikkate alınmaz.
SÜRESİ DOLMADAN İŞSİZLİK MAAŞI KESİLENLER YENİDEN MAAŞ ALABİLİR Mİ?
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.
Bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.