Bilindiği gibi çalışanlara, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ya da analık hâllerinde yetkili hekim tarafından istirahat verilmektedir. Bu istirahat süresinde çalışamadığı günler için de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir.

Geçici iş göremezlik ödenme şartları şöyle özetlenebilir;

– İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya (iş göremedikleri sürece prim ödeme gün sayısı şartı aranmaksızın ilk günden itibaren) her gün için;

– Hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş ve istirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin 3. gününden başlamak üzere her gün için;

– Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş, istirahatli olduğu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, istirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması, doğum olayının canlı veya ölü olarak gerçekleşmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki 8’er haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için verilir.

Rapor parası hangi oranlarda ödenir?

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği;

– Yatarak tedavilerde prime esas günlük kazancının yarısı (1/2),

– Ayaktan tedavilerde prime esas günlük kazancının üçte ikisi (2/3) olarak ödenir.

Ödenek tutarı nasıl hesaplanır?

İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek rapor parasının hesabına esas tutulacak günlük kazanç;

– İş kazasının veya doğumun olduğu tarihten,

– Meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten,

Önceki 12 aydaki son 3 ay içinde sigorta primine esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.

12 aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa verilecek ödeneğin hesabına esas günlük kazanç; çalışmaya başladığı tarih ile iş göremezliğinin başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük kazanç toplamının, çalıştığı gün sayısına bölünmesi suretiyle; çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması halinde ise aynı veya emsal işte çalışan benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulur.

Geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazancın hesabında:

– Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alınmış ise ödeneğe esas alınacak günlük kazanç; ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, % 50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.

– İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam, tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödeneğin hesabına esas alınan 3 aylık dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.

Meslek hastalığı, sigortalının sigortalı olarak çalıştığı son işinden ayrıldığı tarihten 1 yıl geçtikten sonra meydana çıkmış ise, günlük kazancı bu son işinden ayrıldığı tarih esas alınarak yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alınarak hesaplanır.

Örnek Uygulama-1: Nisan 2019 tarihinde hastalığı nedeniyle istirahatli bırakıldığı için iş yerinde çalışamamış olan ve 01/04/2019 tarihinde iş kazası geçirmesi nedeniyle istirahatli bırakılan sigortalıya aşağıda belirtilen prim ödeme gün sayıları ile kazançlarına göre, verilecek geçici iş göremezlik ödeneğine esas tutulacak günlük kazancı hesaplanacaktır.

Sigortalının Ocak, Şubat ve Mart ayları içinde hak ettiği ücretler toplamı 1.500,00 TL ve ücret aldığı gün sayısı 15 olduğuna göre, günlük kazancı, 1.500,00 / 15 = 100,00 TL’dir.

Sigortalının kazancının dâhil edildiği mart ayında prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alındığı takdirde, ödeneğe esas tutulacak günlük kazancın 100,00 TL’nin % 50’si olan 50,00 TL’si ilave edilerek bulunan 100,00 + 50,00 = 150,00 TL’yi aşmaması gerekmektedir.

Ancak, sigortalıya verilecek geçici iş göremezlik ödeneğine esas tutulacak günlük kazanç kapsamında hak ettiği ücret olan 233,33 TL’ye prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler kapsamına giren ödemelerden 2019 Mart ayında verilen ve sigorta primi hesabına esas olması gereken prim tutarına 2.000,00 TL’nin ilave edilmesi gerekeceğinden, bu suretle bulunan 1.500,00 + 2.000,00 = 3.500,00 TL’nin ücret aldığı gün sayısına bölünmek suretiyle hesap edilen günlük kazanç 3.500,00 / 15 = 233.33 TL’dir.

Bu bulunan kazanç 233,33 TL, 150 TL’nin üstünde olduğundan ilgilinin ödeneği 150,00 TL günlük kazanç üzerinden hesaplanacaktır.

Bu sigortalı tamamen hastanede yatarak tedavi görmüşse günlük kazancı 150,00 x 1 / 2 = 75,00 TL üzerinden hesaplanacak; evde yani ayakta tedavi görmüşse 150 x 2 / 3 = 100,00 TL üzerinden hesaplanacaktır. Yatarak hastanede tedavi görmesi halinde günlük kazancı, evde ayakta tedavi görmesi halinde günlük kazancından daha düşük olmaktadır. Çünkü, sigortalının tüm tedavi giderleri sağlık hizmeti sunucusu tarafından sağlanmaktadır.

Örnek Uygulama-2: Şubat‐Mart 2019 döneminde hastalığı nedeniyle istirahatli bırakıldığı için iş yerinde çalışmamış olan ve 10.04.2019 tarihinde iş kazası geçirmesi nedeniyle istirahatli bırakılan sigortalıya aşağıda belirtilen prim ödeme gün sayıları ile kazançlarına göre, verilecek geçici iş göremezlik ödeneğine esas tutulacak günlük kazancın hesaplanması şu şekilde yapılacaktır.

Sigortalının Şubat ve Mart 2019 aylarında çalışması olmadığından, günlük kazancın hesabına esas alınacak devre olan Ocak, Şubat ve Mart 2019 ayları içinde, 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre, hak ettiği ücretler toplamı 240,00 TL ve ücret aldığı gün sayısı 4 olduğuna göre, günlük kazancı, 240,00 / 4 = 60,00 TL’dir. 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamına giren prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alındığı takdirde, ödenek ve gelire esas tutulacak günlük kazancı 60,00 TL’nin % 50’si olan 30,00 TL’si ilave edilerek bulunan 60,00 + 30,00 = 90,00 TL’yi aşmaması gerekmektedir. Ancak, sigortalıya verilecek geçici iş göremezlik ödeneğine esas tutulacak günlük kazanç kapsamında hak ettiği ücret olan 240,00 TL’ye, 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendinde; prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler kapsamına giren ödemelerden 2019 Şubat ayında verilen ve sigorta primi hesabına esas olması gereken prim tutarı 1.600,00 TL’nin ilave edilmesi gerekeceğinden bu suretle bulunan 240,00 + 1.600,00 = 1.840,00 TL’nin ücret aldığı gün sayısına bölünmesi ile hesap edilen günlük kazanç 1.840,00 / 4 = 460,00 TL’dir. Bu kazanç, 90,00 TL’nin üstünde bulunduğundan ilgilinin ödeneğinin 90,00 TL günlük kazanç üzerinden hesaplanması gerekmektedir.

Ödenek ne zaman ödenir?

Geçici iş göremezlik ödeneği, buna ilişkin belge veya bilgilerin SGK’ ya intikalini takip eden 7 iş günü içinde geçmiş süreler için sigortalıların kendilerine, kanunî temsilcilerine, vekillerine veya sigortalının banka hesap numarasına ya da PTT Bank Şubelerine ödenmesi hususunda SGK yetkilidir. Geçici iş göremezlik ödenekleri SGK ile anlaşmalı banka/bankalar aracılığı ile ödenmektedir. Ancak, 10 günü aşan istirahat sürelerinde ödemeler, asgari 10 günlük tutar kadar yapılır.

Ödeneğin ödenmesinde işveren tarafından yapılması gereken işlemler nelerdir?

Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi esnasında sigortalının;

– İstirahatli olduğu dönemde işverenleri tarafından iş yerinde çalışıp çalışmadığı,

– Kazanç hesabına giren döneme ilişkin aylarda, prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler,

– Sağlık hizmet sunucusuna müracaat ettiği/istirahatın başladığı tarih itibarıyla prim ödeme hâlinin devam edip etmediği,

işveren tarafından SGK’ ya elektronik ortamda bildirilir.

Kaç günlük raporlara rapor parası ödenir?

SGK, hastalık olaylarında ilk 2 gün için geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) ödemez. Örneğin; 3 gün rapor alan personele SGK, sadece 3. gün için ödenek öder, yani ilk 2 gün için ödemez. 3. günden itibaren her gün için ödenek öder. Verilecek geçici iş göremezlik ödeneği tutarı, yatarak tedavilerde personelin SGK’ya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirilen son 3 aylık kazancına isabet eden günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde üçte ikisidir. Bu tutardan vergi ve kesinti olmaksızın brüt tutar üzerinden ödenir.

Ölü bebek dünyaya getiren işçiye geçici iş göremezlik ödeneği ödenir mi?

5510 sayılı Kanuna göre; analık sigortasından sigortalıya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Analık sigortasından sigortalı kadına her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve SGK Yönetim Kurulunca belirlenip Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilir. Buna göre, çocuğunun ölü doğması sadece emzirme ödeneğini etkiler yani emzirme ödeneği ödenmez, geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Bu durumun doktor raporu ile belgelenmesi gerekir.

Etiketler: geçici iş göremezlik ödeneği nedir, Kaç günlük raporlara rapor parası ödenir, Rapor parası nasıl hesaplanır?