TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (Torba Yasa), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanarak 26 Mart 2020 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlandı.
Bu Kanun ile çalışma hayatında bazı önemli değişiklikler de yapıldı. Bu düzenlemeler şu şekilde özetlenebilir:
Esnaflara İşsizlik Maaşı Öngören Ahilik Sandığı Düzenlemesi Ertelendi!
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun “Esnaf Ahilik Sandığı” başlıklı Ek-6. Maddesinde düzenlenen ve yürürlüğe girişi daha önce iki kez ertelenen “Esnaf Ahilik Sandığı” düzenlemesinin yürürlüğü bir kez daha ertelendi.
Torba Kanunun 17. Maddesinde yer alan düzenlemeye göre Ahilik Sandığına prim kesilmesi uygulaması 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe girecek.
Bu düzenleme, 31.12.2019 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Böylece kendi nam ve hesabına çalışanlar olarak ifade edilen ve 5510 sayılı Kanun’un 4/b maddesi kapsamında olan esnaf ve çiftçiler Ahilik Sandığı primi ödemeyecek. Dolayısıyla Ahilik Sandığı kapsamında işsizlik maaşı almaları da şimdilik ertelenmiş oldu.
İşverenlere Asgari Ücret Desteği, 2020 Yılında 75 TL Olarak Devam Edecek
Torba Kanun’un 29. Maddesiyle, 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 80. madde ile 2020 yılında uygulanacak asgari ücret desteğine dair düzenlemeler yapıldı.
Buna göre 2020 yılı öncesi tescil edilen işyerleri için; prime esas günlük kazancı 128 TL, toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 256 TL ve Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerleri için 341 TL ve altında olan sigortalıların, 2020 yılında tescil edilen işyerleri için ise uzun vadeli sigorta kollarına tabi tüm sigortalıların çalışma gün sayısının, günlük 2,50 TL ile çarpılması sonucu bulunacak tutar kadar asgari ücret desteği sağlanacak.
Destekten yararlanabilmek için 2019 yılındaki çalışan sayısından daha az sigortalı bildiriminde bulunulmaması gerekiyor.
Asgari ücret desteği, 2020 yılının tamamında uygulanacak.
Uygulanın usul ve esasları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenecek.
Bu düzenleme de 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulanacak.
Bu düzenleme ile özel sektör iş yerlerine 7 milyar liraya yakın asgari ücret desteği verilecek. Asgari ücret desteği aylık 75 lira olarak uygulanacak.
Kısa Çalışma Ödeneği Alabilmek İçin 450 Gün Prim Yeterli Olacak!
Bilindiği gibi işçilerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için;
- İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle adına işsizlik sigortası primi ödenmiş olması gerekiyordu.
Torba Yasa ile bu süreler, korona virüs kaynaklı başvurularda kısaltıldı. Zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurularında yukarıda yer verilen 120 gün süre 60 güne, 600 gün süre ise 450 güne indirildi.
Ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu süreleri daha da uzatma veya kısaltma yetkisi tanındı.
Telafi Çalışması Yapılabilecek Süre 4 Aya Çıkarıldı
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Telafi çalışması” başlıklı 64. maddesinde yer alan düzenlemeye göre işyerinde çalışılmayan süreler için iki ay içinde işverenin işçiye telafi çalışması yaptırabilmesi mümkündür.
Bu madde şu şekildedir:
“Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.”
Torba yasa ile telafi çalışması yaptırılabilmesine ilişkin bu 2 aylık süre 4 aya çıkarıldı.
Böylece korona virüs salgını nedeniyle mal ve hizmet üretimine ara veren işyerleri, salgının geçmesinin ardından çalışılmayan süreler için 4 ay boyunca telafi çalışması yaptırabilecekler.
