Türk İş hukukunda engellilere pozitif ayrımcılık uygulanmasına dair önemli düzenlemeler yer almaktadır.
Pozitif ayrımcılık sağlayan düzenlemelerden biri de engelli çalışanlara veya bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını bulunan çalışanlara yönelik engelli vergi indirimidir.
Engelli vergi indirimi, kapsama giren kişilerden engellilik derecesine göre daha az gelir vergisi kesilmesidir.
Ücret karşılığı çalışan veya bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını bulunan çalışan, en az %40 engellilik oranını karşılaması şartıyla daha düşük gelir vergisi ödemektedir.
Bu kapsamda olanların, yani engelliliği nedeniyle vergi indiriminden faydalanan sigortalıların aynı zamanda Erken Emeklilik hakları bulunmaktadır.
Peki engelli işçilerin emeklilik için tamamlamaları gereken prim ve yaş şartları nelerdir?
Engelli işçi, ne kadar primle kaç yaşında emekli olabilir?
Buna göre;
Hizmet akdi ile çalışan sigortalılardan Ekim/2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan ve engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlük tarihinden önce veya sonra tespit ettirenlerden;
- 6/8/2003 tarihinden önce sigortalı olanlardan;
Bu tarihte en az 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlar 15 yıl sigortalılık süresi 3600 prim ödeme gün sayısı,
Bu tarihte 12 yıldan daha az sigortalılık süresi bulunanlar ise kademeli geçiş sürecindeki şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmektedir.
- 6/8/2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan engellilik derecesi;
Birinci derecede engelliği (% 80 – %100 arasında) olanlar; en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün sayısı,
İkinci derecede engelliği (% 60 – %79 arasında) olanlar; en az 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 prim ödeme gün sayısı,
Üçüncü derecede engelliği (% 40 – %59 arasında) olanlar; en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 prim ödeme gün sayısı
tamamlama şartlarıyla emeklilik aylığına hak kazanmaktadır.
Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanan sigortalıların emekliliğe hak kazanma şartları aşağıdaki tabloda daha ve anlaşılır olarak yer almaktadır:
6/8/2003 tarihindeki sigortalılık süresi/başlangıcı |
I. Derece engelli |
II. Derece engelli |
III. Derece engelli |
|||
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
|
12 yıldan Fazla 06/08/1991’den önce |
15 yıl |
3600 |
15 yıl |
3600 |
15 yıl |
3600 |
9 yıl – 12 yıl 07/08/1991-06/08/1994 |
15 yıl |
3600 |
15 yıl 8 ay |
3680 |
16 yıl |
3760 |
6 yıl – 9 yıl 07/08/1994-06/08/1997 |
15 yıl |
3600 |
16 yıl 4 ay |
3760 |
17 yıl |
3920 |
3 yıl – 6 yıl 07/08/1997-06/08/2000 |
15 yıl |
3600 |
17 yıl |
3840 |
18 yıl |
4080 |
0 yıl – 3 yıl 07/08/2000-06/08/2003 |
15 yıl |
3600 |
17 yıl 8 ay |
3920 |
19 yıl |
4240 |
06/08/2003 tarihinden sonra |
15 yıl |
3600 |
18 yıl |
4000 |
20 yıl |
4400 |