Çalışan annelere pozitif ayrımcılık kapsamında tanınan haklardan biri de süt iznidir. İşçi anne, çocuğu 1 yaşına gelinceye kadar günde 1,5 saat süt izni hakkına sahiptir.
Bu husus, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. Maddesinde şu şekilde yer almıştır:
“Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.”
65. madde ile de ayrıca işçinin süt izninde geçirdiği sürelerin günlük çalışma süresinden sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı gibi süt izni, ücretli bir izindir. Dolayısıyla süt iznini kullanan işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.
Ayrıca süt izninin, toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmesiyle işçi lehine olmak üzere artırılabilmesi mümkündür.
Peki süt izni kullandırılmaması durumunda işçi için nasıl hak söz konusu olacaktır?
Bu husus, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2015/12878 E., 2016/17527 sayılı Kararında şu şekilde yer almaktadır:
“Dolayısıyla, yasa uyarınca kadın işçilere çocuklarını emzirmeleri için günde bir buçuk saat (aksi yönde ve fakat işçi lehine olmak üzere taraflar arasında süre düzenlemesi yapılabileceği gibi) süt izni verilmesi hususu işverenin inisiyatifinde olan bir durum olmayıp, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74/7. fıkrası uyarınca da bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağının işçi tarafından belirleneceği hüküm altına alınmış olup, işçinin süt izni kullanması gerektiği halde bu iznin kullandırılmaması durumunda, kullandırılmayan sürenin tespiti ile % 50 zamlı ücret üzerinden hesaplama yapılması gerektiğinin kabulü Anayasanın 50/2. maddesine ve amaçsal yorum benimsemek suretiyle 4857 sayılı Kanun’un ruhuna daha uygun düşeceğinden hükmün bozulması gerekmiştir.”
Dolayısıyla işçinin süt izninin kullandırılmaması durumunda, kullandırılmayan süreler için yüzde 50 zamlı ücret ödenmesi gerekir. Yani Yargıtay’ın kararları, işçiye süt izni kullandırılmaz ise bu sürenin ücretinin yüzde 50 zamlı olarak ödenmesi gerektiği yönündedir.
