Engel durumuna göre tüm vücut fonksiyon kayıplarının en az %40’ından yoksun olduklarını, yetkili sağlık kuruluşlarından alacakları engelli sağlık kurulu raporu ile belgeleyen kişiler, İŞKUR’a ‘engelli’ statüsünde kayıt yaptırabilir.
Meslekte çalışma güç kaybı oranı vb. oranlar dikkate alınmamakta olup tüm vücut fonksiyon kaybı oranına bakılmaktadır.
Engelli sağlık raporunda çalışamaz ifadesi yer alıyorsa kişinin İŞKUR’a engelli kaydı yapılmamaktadır.
İŞKUR’a kayıt olarak iş arayan engellilere, iş ve meslek danışmalığı hizmetleri verilerek ya mesleki niteliklerini artırmak için kurs veya işbaşı eğitim programlarına yönlendirilmekte ya da durumlarına uygun işlere yerleştirilmeye çalışılmaktadır.
Ayrıca, engellilerin kendi işlerini kurmaları da teşvik edilmektedir.
Engelli İşçi İstihdamında Kota Uygulaması Nedir?
Türkiye’de engellilerin işçi olarak istihdamı, 4857 sayılı İş Kanununun 30. maddesinde öngörülen kota sistemi ile sağlanmaya çalışılmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 30. maddesinde öngörülen kota sistemi kapsamında, 50 veya daha fazla işçi (tarım ve orman işletmelerinde 51 veya daha fazla) çalıştıran;
- Özel sektör işyeri % 3 engelli,
- Kamu işyerleri ise % 4 engelli işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
Engelli İşçi İstihdamına İlişkin Takip Nasıl Yapılmaktadır?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 30. maddesi gereğince istihdamı zorunlu engelli kontenjanlarının takibi aylık olarak düzenli biçimde Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince yapılmaktadır.
Engelli kontenjan açığı bulunan işverenlerle iletişime geçilerek alınan engelli işgücü talepleri İŞKUR internet sayfasında yayımlanmakta ve açık kalan kontenjanların kapatılmasına gayret gösterilmektedir.
Kanun hükmü gereğince, engelli işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere, 4857 sayılı İş Kanununun 101. maddesine istinaden çalıştırmadığı her engelli ve çalıştırmadığı her ay için idari para cezası uygulanmaktadır.
Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulmamaktadır.
Engelli İşçi Teşviki Nedir, Kimler Yararlanabilir?
Özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları her bir engelli için, asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primlerinin işveren paylarının tamamı Hazinece karşılanmaktadır.
Engelliği İşçi Çalıştırmayan İşverenlerden Kesilen İPC Nerelerde Kullanılmaktadır?
Engelli işçi çalıştırmadığı için işverenlerden tahsil edilen idari ceza paraları; engellilerin kendi işini kurmaları, engellinin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojileri, engellinin işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun sağlanması ve bu gibi projelerde kullanılmaktadır.
